Psychologia i psychoterapia
Psycholog dla każdego
Wiedza z zakresu psychologii umożliwia specjalistom stosowanie interwencji ukierunkowanych na korygowanie zachowań niepożądanych np. autodestruktywnych. Wiążą się one zarówno z cierpieniem pacjenta, jak i innych ludzi w jej otoczeniu.
W trakcie całego cyklu życia człowiek konfrontuje się z wieloma zagrożeniami natury fizycznej, emocjonalnej, egzystencjalnej i społecznej. Doświadcza kryzysów rozwojowych oraz sytuacyjnych, uczestnicząc – zarówno jako „aktor”, jak i obserwator – w wydarzeniach trudnych, konfliktowych, traumatycznych. W odpowiedzi na pojawiające się wyzwania i problemy uruchamia różne strategie radzenia sobie. Odwołując się do własnych zasobów (wiedza, umiejętności) lub wsparcia otoczenia społecznego (rodziny, przyjaciół) odzyskuje równowagę i włącza stopniowo w nurt codziennych aktywności. Niekiedy jednak dochodzi do załamania zdolności adaptacyjnych, co stanowi zagrożenie dla zdrowia psychicznego jednostki. Tak więc, jeśli niepożądane objawy (takie jak lęk, smutek, przerażenie, poczucie bezradności, wyczerpania indywidualnych zasobów czy braku kontroli nad własnym życiem) nasilają się bądź utrzymują przez długi czas, niezbędna jest pomoc specjalisty – psychologa lub psychoterapeuty.
Pomoc świadczona przez psychologa może obejmować m.in.:
- konsultację psychologiczną – służącą ocenie stanu psychicznego za pomocą metod psychologii klinicznej;
- interwencję w kryzysie – polegającą na ocenie zagrożenia życia i zdrowia osoby w kryzysie oraz wspieraniu jej w odzyskaniu zdolności do samodzielnego rozwiązania problemu;
- rehabilitację psychologiczną – ukierunkowaną na rozwijanie lub przywracanie sprawności
i aktywności osób z chorobami somatycznymi i/lub niepełnosprawnością (fizyczną, psychiczną, społeczną); - psychoterapię – mającą na celu usunięcie lub zmniejszenie podstawowych zaburzeń, trudności, symptomów w funkcjonowaniu psychicznym, somatycznym i społecznym pacjenta.Co ważne świadczenia zdrowotnego w ramach psychoterapii udzielać może jedynie psycholog posiadający certyfikat.
Dla kogo?
Wyróżnia się m.in. następujące obszary zastosowań psychologii:
- psychologia kliniczna – koncentruje się na problemach w zachowaniu, funkcjonowaniu emocjonalnym i społecznym człowieka;
- psychologia zdrowia – analizuje psychologiczne aspekty i uwarunkowania chorób, uwzględniając jednocześnie oddziaływania ukierunkowane na ludzi zdrowych (promocja i ochrona zdrowia);
- neuropsychologia – bada związki mózgowia z procesami poznawczymi i emocjonalnymi oraz adaptacyjnym i społecznym zachowaniem; wiedzę z zakresu neuropsychologii wykorzystuje się w procesie diagnozowania i rehabilitacji osób z uszkodzeniami mózgu;
- psychologia sądowa – związana ze stosowaniem wiedzy psychologicznej w odniesieniu do problemów prawnych (mieszczących się w sferze zainteresowań wymiaru sprawiedliwości).