Endokrynologia
Endokrynolog jest lekarzem zajmującym się hormonami i problemami zdrowotnymi wynikającymi z ich nieprawidłowego funkcjonowania.
Czym są hormony?
Hormony to małe cząsteczki, produkowane w wyspecjalizowanych gruczołach, takich jak: tarczyca, przytarczyce, przysadka, czy nadnercza. Wpływają na wiele procesów w naszym organizmie, biorąc udział m.in. w regulacji samopoczucia, ciśnienia tętniczego krwi i przemiany materii. Jeśli tarczyca, przysadka, czy nadnercza nie pracują właściwie, produkcja ich hormonów jest nieprawidłowa. Może ich być za dużo albo zbyt mało względem potrzeb, co zwykle zaburza działanie całego organizmu.
Endokrynolog – specjalista od hormonów i…
Rolą endokrynologa jest stwierdzenie czy zgłaszane przez pacjenta skargi, mają podłoże hormonalne, czy są spowodowane innymi przyczynami. Do niepokojących objawów, które mogą być wywołane zaburzeniami hormonalnymi należą:
- złe samopoczucie – nerwowość, albo przewlekłe zmęczenie, senność, brak energii;
- dolegliwości kardiologiczne – zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze z dużymi wahaniami, które trudno uregulować przy pomocy standardowych leków;
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego – zaparcia, luźne stolce, trudności z utrzymaniem właściwej masy ciała, która niekontrolowanie rośnie lub maleje;
- zaburzenia miesiączkowania, szczególnie rzadkie miesiączki lub ich brak, trudności z zajściem w ciążę;
- nadmierna potliwość, albo wysuszenie skóry, wypadanie włosów.
Jak wygląda leczenie u endokrynologa?
Na podstawie informacji o przebiegu dokuczliwych objawów endokrynolog zleca odpowiednie badania hormonów w krwi lub moczu, aby potwierdzić lub wykluczyć chorobę danego gruczołu.
Jeśli winne są hormony, należy ocenić dlaczego dany gruczoł nie działa prawidłowo i wdrożyć odpowiednie leczenie. Zdarza się, że przyczyną zaburzonej czynności hormonalnej są guzy, które rozwijają się w tarczycy, przytarczycach, przysadce lub nadnerczach. Jeśli guzy nie są aktywne hormonalnie, należy kontrolować ich ewentualne powiększanie się w czasie, ponieważ niektóre z nich mogą okazać się złośliwe.
W przypadku guzów przysadki, które rzadko mają złośliwy charakter, duże rozmiary zmiany uciskające inne struktury mózgu, mogą powodować uporczywe bóle głowy, czy ograniczenie pola widzenia.
Po ustaleniu rozpoznania, pod okiem endokrynologa wdraża się odpowiednie leczenie. Czasem wystarczy jedna tabletka dziennie, aby pacjent odzyskał dobre samopoczucie i mógł wrócić do normalnego funkcjonowania. Bywa jednak, że leczenie jest bardziej skomplikowane. Diagnostyka musi być poszerzona w klinice, a nawet trzeba uciec się do interwencji chirurgicznej.
Choroby diagnozowane i leczone przez endokrynologa:
- choroby tarczycy – różne postacie jej nadczynności i niedoczynności, w tym choroba Hashimoto, a także guzki tarczycy;
- choroby przytarczyc, małych gruczołów położonych w okolicach tarczycy, które odpowiadają za regulację poziomu wapnia we krwi;
- choroby przysadki, która jest głównym gruczołem regulującym pracę innych gruczołów – tarczycy, nadnerczy, jajników i jąder oraz odpowiada za procesy wzrostowe. Jeśli przysadka działa zbyt słabo, funkcja innych gruczołów, które jej podlegają, także będzie upośledzona. Jeżeli natomiast w przysadce rozwijają się guzy, nadmiar produkowanych przez guz hormonów może powodować schorzenia takie jak akromegalia, hiperprolaktynemia, choroba Cushinga;
- choroby nadnerczy – zbyt słabe ich działanie (choroba Addisona) albo nadmierna aktywność, często związana z występowaniem guzów nadnerczy. Mogą przyczyniać się do wahań ciśnienia tętniczego krwi, poziomów cukru, sodu i potasu we krwi. U kobiet pojawiania się nadmiernego owłosienia całego ciała u kobiet, zaburzeń miesiączkowania oraz uporczywego trądziku;
- niektóre schorzenia trzustki – przede wszystkim rzadkie guzy prowadzące do spadków poziomu cukru we krwi (hipoglikemia).
